جنگ بهعنوان یک پدیده شوم علاوه بر نابودی زیرساختهای یک کشور ضررهای اجتماعی و روحی و روانی جدی به نیروهای انسانی آن کشور وارد میسازد. در این میان اما بیشترین قربانیان جنگ را زنان و کودکان تشکیل میدهند. افغانستان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در زمان امارت طالبان شدیدترین ظلم و جنایت را تجربه کردهاند.
سایت زنان: داستان تلخ زن بودن در افغانستان انگار یکبار دیگر قرار است تکرار شود. طالبان امروز درصد بالایی از مناطق افغانستان را تحت کنترل دارند و به مراکز شهرهای کلان نزدیک شدهاند. این پیشروی طالبان با ایجاد یک هراس عمومی در بین مردم افغانستان سبب شکل گیری بسیج مردمی علیه طالبان شده است. زنان نیز دوشادوش مردان در قیام علیه طالبان حضور دارند.
در بین تمام خبرهای تکاندهنده جنگ اما یک خبر برای زنان بسیار تکاندهنده است، اینکه طالبان در مناطق تحت کنترل خود زنان بیوه جوان و دختران را به اجبار به نکاح جنگجویان و فرماندهان خود در میآورند.
مژگان مصطفوی؛ معاون پیشین وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان در گفت و گو با خبرگزاری شفقنا افغانستان به وضعیت زنان در این کشور اشاره کرده می گوید زنان امروز افغانستان دیگر آن زنان دیروز نیستند: «امروز در مقایسه با بیست سال پیش زنان حضور فعال در عرصه های سیاسی، اجتماعی و آموزشی دارند و نمیتوانند رفتارهای خشونت آمیز طالبان را تحمل کنند».
خانم مصطفوی تاکید میکند در نظام سیاسی آینده افغانستان از هر نوعی که باشد حضور زنان الزامی ست.
حامیان خارجی طالبان تغییر کردهاند
در روزهای گذشته شاهد ترافیک در رفت و آمدهای دیپلماتیک طالبان بودهایم. به گفته کارشناسان، طالبان با سفر به کشورهای مختلف از جمله چین، روسیه و ایران تلاش دارند نشان دهند که نسبت به گذشته تغییر کردهاند و به حقوق بشر، حقوق زنان و اقلیتها احترام می گذارند.
معاون پیشین نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در این مورد می گوید طالبان نیز دیگر آن طالبان بیست سال پیش نیست و شاید بتوان ادعای طالبان در مورد احترام به حقوق انسانی، تحصیلی، اجتماعی و اشتغال زنان را باور کرد. یکی از دلایلی که بروز تغییر در طالبان را تقویت میکند تغییردر نگرش و رویکرد حامیان خارجی طالبان نسبت به زنان است.
وی میافزاید عربستان سعودی به عنوان یکی از حامیان طالبان امروز شاهد تغییراتی در قوانین خود نسبت به زنان بوده است.
زنان عربستان سعودی امروز حق رأی دارند، می توانند رانندگی کنند، حق اشتغال و کار تا حدودی به زنان داده شده و زنان اختیار حجاب و ازدواج خود را دارند.
این تغییر در عربستان به عنوان یکی از حامیان طالبان احتمالا تغییراتی در تفکر طالبان نیز در پی داشته است. طالب امروز شاید پذیرفته باشد که اگر دکتر زن نبود، نسبت به مراجعه زنان به دکتر مرد و حتی زنان و فرزندان خودشان خیلی سخت گیر نباشند.
انعطاف پذیری ما را به صلح می رساند
صلح سالهای سال است که گمشده مردم افغانستان است. مذاکرات صلح دوحه با تمام افت و خیزهایش اکنون در یک بن بست گیر کرده است.
مژگان مصطفوی در این مورد میگوید هر دو طرف در مذاکرات صلح دوحه می بایست انعطاف پذیر باشند. پافشاری طالبان به پیش شرط هایش برای آتشبس و تاکید حکومت افغانستان به رعایت «آزادی بیان، حقوق بشر، حقوق زنان و قانون اساسی» اگر با توافق روی اصول اساسی همراه نباشد همه چیز را به اول خط باز می گرداند.
معاون پیشین وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان میافزاید پیشبینی اوضاع آینده افغانستان بسیار پیچیده و سخت است. اما نباید فراموش کرد که بیشترین قربانیان جنگ را زنان تشکیل میدهند و کمتر خانوادهای را می توان یافت که زنان قربانی جنگ در آن وجود نداشته باشد.
خانم مصطفوی در بخش دیگری از سخنان خود به حمایت کامل حکومت از خیزشهای مردمی اشاره میکند و می گوید دولت تمام امکانات لازم را در اختیار مجاهدین و نیروهای خیزش مردمی قرار داده است.
این در حالی ست که برخی گزارشات از افغانستان به عدم حمایت حکومت از خیزش های مردمی برای مقابله با طالبان و پایین بودن روحیه نیروهای امنیتی و دفاعی در جنگ با طالبان اشاره داشته اند. بر پایه این گزارشات بسیاری از مناطق قبل از حضور طالبان پیشاپیش از سوی مقامات محلی تخلیه می شوند.