مسئولان همه ابزارها را در دست دارند. پس آنها چگونه باید رصد شوند؟ بجاست که به حدیث «الناس علی دین ملوکهم» بنگریم که در زمان مناظرات انتخاباتی نیز از سوی آیت‌الله رئیسی مورد استفاده قرار گرفت تا بر این نکته تاکید شود که اصلاح حاکمان باید مقدم بر اصلاح مردم باشد.
سایت زنان بررسی می‌کند: در سالهای اخیر اما موضوع امر به معروف و نهی از منکر، عملا به مسئله حجاب و حرکات و سکنات بخش خاصی از جامعه تقلیل یافته و نهایتا زنان و جوانان را هدف قرار داده است. این درحالیست که سوءمدیریتها و فسادهای مسئولان و منسوبان آنها وضعیت کشور را به مرحله ای بحرانی رسانده است.
حدیث «الناس علی دین ملوکهم» بیانگر یک واقعیت اجتماعی است که معمولاً اقشار پایین دست جامعه، یعنی افرادی که در دولت و حکومت نقشی ندارند، به دلیل نداشتن اطلاعات کامل و یا نا‌آشنایی با دین و مسائل مذهبی، تأثیر پذیری بیشتری نسبت به عالمان و نخبگان دارند و آن هم می‌تواند به جهت ابزارهایی باشد که در اختیار حاکمان و پادشاهان قرار دارد. حاکمان با ابزارهای تبلیغاتی و رسانه‌های عمومی که در اختیار دارند، آنچه را خود می‌پسندند و به نفع حکومت و قدرت آنها است، به عنوان باوری صحیح به مردم تحویل می‌دهند و مردم هم عموماً نگاهشان به آنها است و رفتار و کردار خویش را بر اساس همان باورهای تحمیل شده تنظیم می‌نمایند.
در پاسخ به سخنان آقای عبد‌الناصر همتی، کاندید ریاست جمهوری ۱۴۰۰ که در مناظرات انتخاباتی گفت که به او تذکر داده‌بودند که چرا ایشان گفتند که نیروی انتظامی و گشت ارشاد به دختر خانم‌ها پیامک می‌دهند که چرا حجابشان را رعایت کرده و یا نکرده‌اند و هم‌چنین گفت که «ما باید قانونی بنویسیم و این‌ها را ممنوع کنیم، این نحوه برخورد گشت ارشاد را ممنوع کنیم»، آقای رئیسی حدیث «الناس علی دین ملوکهم» را ذکر کرد و اعلام نمود که «ما برای مدیران گشت ارشاد خواهیم گذاشت» و بر این واقعیت تاکید کرد که «اگر دولتمردان خوب عمل کنند، مردم خوب عمل خواهند کرد.»
این سخنان در خرداد ماه سال ۱۴۰۰ مابین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری رد و بدل شد ولی امروز پس از گذشت بیش از یک سال از آن مناظره و در منصب ریاست جمهوری نشستن آقای رئیسی، حرف و حکایتی از «گشت ارشاد مسئولان» نیست و داستان پیامک به دختران برای حجاب و موارد مشابه، پنداری تنها وظیفه و دغدغه گشت ارشاد شده. به‌راستی وعده «گشت ارشاد مسئولان» به کجا رسید؟
همین ماه گذشته بود که خبر ابلاغ «طرح جامع عفاف و حجاب» از سوی وزارت کشور به همه دستگاه‌ها و نهاد‌ها مخابره شد. مسئولیت قرارگاه اجرای طرح هم با عنوان «ستاد ۲۱ تیرماه» به ستاد امر به معروف و نهی از منکر واگذار گردید. رویه بدین صورت است که مرحله اول اجرای قانون عفاف و حجاب از دستگاه‌های دولتی آغاز و در مراحل بعد همه جامعه را دربر می‌گیرد. در توضیح این ماجرا سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفته است: طبق این ابلاغیه کارمند موظف هست که حجاب را طبق شاخصه‌ها رعایت کند، در صورت توجه نکردن، ابتدا مسئول مافوق کارمند تذکر می‌گیرد و در صورت تکرارهای مکرر تا تعلیق مسئول در کار هم محکومیت دیده شده است. هر جند، در این مورد که موضوع عفاف و حجاب از موارد مهم جامعه به‌حساب می‌آید، اما بسیج کردن نیروهای انسانی برای این امر نباید دستخوش رصدکردن مسئولان و خلاف‌های آنها باشد.
حجت‌الاسلام سیدعلی خان‌محمدی، سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر، در اوایل سال جاری از تشکیل بیش از ۴۰ پرونده در زمینه «گشت ارشاد مسئولان» خبر داده‌بود و گفته‌بود که «گشت ارشاد مدیران و مسئولان شکل گرفته و تشکل‌هایی در حوزه مفاسد اقتصادی و اداری در سطح کشور تشکیل شده‌اند». حجت‌الاسلام خان‌محمدی اذعان داشته که این واقعیت که در غفلتی ناخواسته، از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، مفهوم و مصداق امر به معروف و نهی از منکر، بیشتر متوجه مردم کوچه و بازار بوده آن‌هم در مواردی محدود به حجاب یا روزه‌خواری و مشابه آن؛ در حالی که چنانچه از برخی مفاهیم دینی همانند انگیزه حضرت امام حسین(ع) برای قیام علیه یزید ابن معاویه برمی‌آید، شاید مهمترین وجه این فریضه دینی، متوجه مسئولانی است که فساد و منکر آنان، هم آثار مخرب بیشتری دارد، هم به جهت اتصال به نظام اسلامی، باعث بدبینی توده مردم به ارزش‌ها و مقدسات می‌شود. فرمایشات به‌حق سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر بسیار صحیح و شیوا هستند. اخبار منتشر شده در مورد تشکیل پرونده‌ها هم بسیار مقبول و پسندیده‌است. ولی به‌نظر میرسد که ۴۰ پرونده مثل قطره‌ای در دریای اختلاس و دزدی و رانت و فساد باشد. ایشان در شهریور ماه سال گذشته نیز، این نوع از گشت ارشاد را یکی از خواست‌های جدی مردم خوانده بود و توضیح داده‌بود که «قرار است در موضوع فساد در حوزه اداری و اقتصادی در سطح شهرستان، استان و کشور از طریق تشکل‌های مردمی و شورای امر به معروف و نهی از منکر ادارات و سازمان‌ها پیگیری شود». بیان سخنان شیوا بدون دستیابی به نتایج جدی.
شایان ذکر است که ستاد امر به معروف و نهی از منکر برای گروه‌ها و تشکل‌های مردمی مجوز صادر می‌کند و همه آحاد مردم از تمامی اقشار می‌توانند با مراجعه به سامانه «میدان مطالبه‌گری» اقدام به اخذ مجوز کنند و از حمایت‌های همه‌جانبه ستاد در راستای احیاء حقوق عامه و فریضتین امر به معروف و نهی از منکر بهره‌مند شوند. برای دستیابی به سامانه «مطالبه» اینجا را کلیک کنید.
اکنون کارشناسان امور اقتصادی و اجتماعی متفق القولند که ریشه مشکلات کشور در محصول حکمرانی ضعیف است و برون رفت از این وضعیت، مستلزم اصلاحات اساسی در نظام مدیریتی کشور است. این امر، خود نیازمند تغییر تمرکز امر به معروف از مردم به مسئولان است. به گزارش اقتصادنیوز ۶۱ نفر از اقتصاددانان طیف نهادگرای اقتصاد ایران، طی نامه‌ای، وضعیت اقتصادی و اجتماعی ایران را تحلیل کرده و از سیاست‌های اقتصادی دولت موسوم به جراحی اقتصادی انتقاد کرده‌اند. به گفته ایشان، بسیار ساده اندیشانه است اگر ریشه این نابسامانی را صرفا در عوامل اقتصادی و مالی همچون کسری بودجه بزرگ و فزاینده جستجو کنیم. مسائل اقتصادی و اجتماعی ما از جمله، تخریب و زوال منابع طبیعی و زیست محیطی، فساد سیستماتیک و عمیق، تخریب سرمایه اجتماعی، مهاجرت گسترده سرمایه انسانی و خلاق و خروج سرمایه مالی و نیز همین کسری بودجه و مسلما تحریم‌ها در یک تحلیل عام تر محصول حکمرانی ضعیف و بی توجهی به مبانی علمی سیاستگذاری عمومی است.
