با پایان یافتن سال میلادی ۲۰۲۱ بسیاری از موسسات تحقیقی و رسانهای به انتشار گزارشهایی درخصوص وضعیت زنان و معرفی زنان تأثیرگذار در جهان در این سال میلادی پرداختند.
سایت زنان بررسی می کند: هرچند زنان در کشور ما با چالشهای خاص خود روبرو هستند اما بخشی از این چالشها با چالشهای زنان در بسیاری مناطق دیگر جهان از یک جنس هستند و از این رو آشنایی با زنان و مردانی که در راه برابری حقوق و مشارکت معنیدار زنان در امور جامعه تلاش میکنند می تواند الهامبخش و امیدوار کننده باشد. این نکته را هم باید یادآور شد که بسیارند زنان و مردانی که اقدامات و تلاشهای آنها در ایران میتواند الهامبخش سایر زنان در نقاط مختلف جهان باشد اما شاید به دلیل انزوای ما از جامعه بینالمللی این تلاشها آنچنان که باید و شاید به آگاهی عمومی نمیرسد. در هر حال در این گزارش به برخی از پژوهشها و گزارشهای بینالمللی نگاهی میاندازیم.
اجازه بدهید ابتدا از گزارش سالانه زنان سازمان ملل متحد شروع کنیم. زنان سازمان ملل نهادی است که برای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان در زیر مجموعه مجمع عمومی سازمان ملل متحد فعالیت میکند و از سال ۲۰۱۰ میلادی به این سازمان اضافه شده است. ایران نیز به به عنوان یکی از ۴۵ کشور عضو این نهاد انتخاب شد که البته مخالفتها و واکنشهای زیادی را برانگیخت چرا که به اعتبار گزارشهای سازمان ملل زنان ایرانی مورد تبعیض سیستماتیک هستند و همچنان به عنوان شهروند درجه ۲ به آنها نگاه میشود. در هر صورت برخی از گزارشها حاکی از آن است که چند کشور شورای اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل متحد شامل آمریکا، آلمان، اتریش، استرالیا، بریتانیا، سوئیس، فنلاند، فرانسه، کانادا، لتونی، لوکزامبورگ، نروژ و هلند، به ایران رأی دادند. این نکته قابل ذکر است که برخی از این کشورها در مذاکرات برنامه اتمی ایران حضور دارند اما این مطلب باعث عدم توجه آنها به اهمیت حضور زنان در روند صلح و ثبات در جهان نشدهاست و یا دستکم این امیدواری وجود دارد که ما نیز بدور از سیاسی کردن موضوع برابری و توانمندسازی زنان بتوانیم در روند صلح و ثبات جهانی گامهای مثبتی برداریم.
شاید گفتن این حاشیه ضرورتی نداشت اما خالی از لطف نبود. اجازه بدهید به گزارش سالانه زنان سازمان ملل بازگردیم. این سازمان پیشرفتهای خود در مسیر توانمندسازی و برابری جنسیتی زنان را در آمار زیر خلاصه کرده است که در ادامه برخی از آنها را با دقت بیشتر بررسی خواهیم کرد. ۲۶۲ اصلاح حقوقی در ۶۹ کشور جهان در مسیر برابری، دسترسی ۱۰۱ هزار زن روستائی به دارائی، فناوری و ابزارهایی که زندگی آنه را دچار تحولی مثبت کرد، ۹۸ هزار و ۷۰۰ زن که از خشونت جنسی جان سالم به در برده بودند و توانستند شاهد اجرای عدالت و خدمات بازپروری باشند، ۵۹۰ گروه زن در ۵۰ کشور جهان به کمک قربانیان کوید ۱۹ شتافتند، ۱۲۵۳ گروه مدنی برای ترویج و پیشبرد روند صلح تجهیز شدند، ۵۱ هزار و پانصد زن حمایت حقوقی شدند، ۱۱ هزار و پانصد پرسنل در دستگاههای دادگستریها در خصوص حقوق زنان آموزش دیدند، ۵۷۱ هزار زن و دختر کمکهای انسانی دریافت کردند، ۱۰۷ میلیون نفر تحت پوشش برنامه کاهش ریسک بحران قرار گرفتند که موضوع جنسیت در آن لحاظ شده است و ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر در کارزار این نهاد با هشتگ «نسل برابری» در شبکههای اجتماعی مشارکت کردند.
هر چند توجه این گزارش بر فعالیتها و دستاوردهای زنان است اما بخش پایانی آن با عنوان «مردان همپیمان» جالب توجه است. در این بخش آمده که برابری جنسیتی بدون حمایت گسترده مردان و پسران در کنار مسئولان و شخصیتهای مذهبی امکان ناپذیر است. در این مسیر، زنان سازمان ملل متحد با مردان سازمانهای مذهبی و دینی در ۴۵ کشور همکاری کرد و در یک پروژه که ترجمه عنوان آن به فارسی «مرد در حمایت زن» است توانست حدود ۳ و نیم میلیون حامی برابری جنسیتی جذب کند. در میان این مردان، احمد البلخی از قربانیان جنگهای داخلی سوریه و حسن دنیز، مدیر بنیاد آموزشی مادر فرزند در این گزارش معرفی شدهاند. احمد البلخی خود را «نسل برابری» میداند و میگوید: من از جمله افرادی هستم که از جنگ در سوریه فرار کردیم اما نصف جمعیت سوریه به دلیل جنسیتشان از بین رفته و تقلیل یافته است. حسن دنیز نیز معتقد است «اگر پدران نسبت به نابرابری جنسیتی آگاهی بیشتری پیدا کنند، بین پسران و دختران کمتر تبعیض قائل خواهند شد.»
شبکه خبری فرانسه ۲۴ در گزارش زنان تأثیرگذار ۲۰۲۱ خود از زنان ورزشکار المپیک توکیو تا زنان موفقی که وارد صحنه سیاست شده و یا از آن خارج میشوند را مورد توجه قرار داد. پنگ شوآی ستاره تنیس چینی با موضعگیری خود در کارزار «می تو» برای حزب کمونیست چین هزینه ساز شد تا حدی که برخی از کشورها از کاهش روابطشان با چین سخن گفتند. نجلاء بودن، اولین زن در جهان عرب شد که به پست نخست وزیری رسید در حالی که اروپا با قدرتمندترین سیاستمدار زن خود، صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل، پس از ۱۶ سال صدارت بدرود میگفت. خبرگزاری فرانسه ۲۴ مقاومت زنان افغانستان در مقابل طالبان را نیز ستود.
مجله فوربز نیز فهرستی از ۱۰۰ زن پرقدرت جهان را در گروههای کسب و کار، امور مالی، رسانه و سرگرمی، سیاست و فناوری منتشر کرد که در میان آنها دو زن از امارات متحده عربی با نامهای رنوکا جگتیانی و راجا آلگورگ، یک زن از ترکیه به نام گولر سابانجی در کسب و کار، یک زن از تونس به نام سامیه صلوحی حسن، در سیاست و سیاستگذاری از منطقه خاورمیانه خودنمایی میکرد. به مرور برخی از این چهرههای موفق را در سایت به شما معرفی خواهیم کرد.
تا سال ۱۴۰۱ چند ماهی باقی است. به نظر شما زنان تأثیرگذار در ایران که در مسیر عدالت جنسیتی گام بر میدارند چه کسانی هستند؟ چه کسانی در کسب و کار، هنر، ورزش و … الگوی شما هستند و تأثیرگذار؟