گروه طالبان با سرعتی که انتظار نمیرفت قدرت در افغانستان را در دست گرفت. هرچند عدهای در داخل قصد تطهیر طالبان را دارند ولی هراس جامعه بینالمللی و مردم افغانستان از بازگشت افراطیگری و تفکرات تکفیری قابل انکار نیست. در این میان زنان افغانستان بیش از همه از آینده نامعلوم خود و به هدر رفتن بیست سال کنشگری برای رسیدن به عدالت جنسیتی و جایگاه شایسته در کشور افغانستان در هراس و فغانند.
سایت زنان بررسی می کند: چرا زنان افغانستان از آینده خود در حکومت جدید طالبان هراسانند؟ طالبان در فاصله سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ زنان را مجبور به پوشیدن برقع کردند و تنها اجازه داشتند با یکی از خویشاوند مردشان از خانه خارج شوند. طالبان مدارس دخترانه را تعطیل و زنان را از کار منع کردند. سیاستهای تبعیض جنسیتی که در دوران طالبان وضع و اجرا شد عملا لطمات غیر قابل بازگشتی به آینده زنان و مردان و روند توسعه در افغانستان زد. برای نمونه، ممنوعیت اشتغال زنان، تنها در کابل، ۱۰۶،۲۵۶ دختر، ۱۴۸٬۲۲۳ دانشجوی پسر و ۸۰۰۰ دانشجوی دختر دانشگاه را تحت تأثیر قرار داد. همچنین ۷۷۹۳ معلم زن برکنار شدند. حرکتی که باعث تضعیف آموزش و پرورش شد و ۶۳ مدرسه را به دلیل کمبود ناگهانی مدرس تعطیل کرد.
تصویب قوانین و سیاستهای تبعیضآمیز جنسیتی با مجازاتهای غالبا علنی و بیرحمانهای همچون قطع انگشت به دلیل لاک ناخن و یا شلاق به دلیل نقض قوانین لباس شرعی و یا ضرب و شتم، زندان به دلیل تشکیل مدارس خانگی برای دختران همراه بود. پزشکان مرد حق معاینه زنان را نداشتند. بسیاری از زنان به دلیل عدم درمان، با رنج طولانی، افسردگی شدید و یا مرگ زودرس مواجه بودند. این آپارتاید جنسیتی به خاطر تفکر طالبان نسبت به زنان بود که به گفته یکی از سخنگویانشان «چهره یک زن منبع فساد برای مردان» است. این در حالی بود که از سوی دیگر تشویق به ازدواج دختران زیر ۱۶ سال را در دستور کار خود داشتند و عفو بین الملل در آن زمان از اجباری بودن ۸۰ درصد ازدواجهای زنان افغان گزارش داد.
مصیبت زنان در زمان طالبان بر کسی پوشیده نیست اما شگفتی از اینست که این روزها با وجود چنین سابقهای و با وجود نگرانی مردم و سازمانهای مردمنهاد افغانستان، رسانههای داخلی به تطهیر نام طالبان مشغولند. آیا این سیاست تطهیر، یک دستورالعمل کلی از راس نظام است و یا سیاستی برخواسته از رویکردهای سیاسی و جناحی؟ این در حالیست که اکثریت مردم عادی کشورمان، همدلی بسیاری با مردم مظلوم افغانستان دارند و به هیچ وجه رویکردهای قرون وسطی طالبان را برنمیتابند.
تسنیم بیانیه طالبان را بازنشر میکند که به گفته آنها فعالیتهای تحصیلی در بخشهای زنان و مردان بدون هیچ توقف و تاخیر ادامه خواهد یافت در حالیکه خبرگزاری جمهور افغانستان به نقل از مجلسیان آن کشور مینویسد: «طالبان دختران ۱۴ ساله و زنان بیوه افغانستان را به جنگجویان پاکستانی و عربی تحفه میدهد و هر خانه باید یک دختر را به عقد یک مجاهد درآورد.»
مهدی راسخ، عضو مجلس افغانستان میگوید: «طالبان هیچ تغییر نکرده و با همان مفکوره سابق خود مخالف آزادیهای حقوق بشری و اعتقادیاند.» وزارت امور زنان افغانستان در بیانیهای اعلام کرده که دیدگاه طالبان نسبت به گذشته تغییری نکرده و در مواردی بدتر نیز شده است. شبکه خبر کشور ما اعلام میکند که به گفته سخنگوی طالبان، آنها ببشتر از حقوقی که اسلام به زنان داده به آنها خواهند داد.
سازمان ملل گزارش نگرانکنندهای از تلفات زنان و کودکان منتشر کردهاست که از سه ماه گذشته و با شروع حملات طالبان و تضعیف دولت مرکزی به خاطر خروج نیروهای ائتلاف زنان و کودکان نزدیک به ۵۰ درصد تلفات انسانی درگیریهای افغانستان بودهاند و این موضوع رکورد تازهای در تلفات انسانی است. در نیمه اول سال میلادی به اعتبار این گزارش ۱۶۵۹ نفر کشته و ۳۵۲۴ نفر زخمی شدهاند که این آمار نسبت به آمار نیمه اول سال گذشته ۴۷ درصد افزایش را نشان میدهد. ۶۴ درصد این تلافات به خاطر اقدامات ضد دولتی و ۳۹ درصد این تلفات به خاطر حملات طالبان است. آیا این آمار نباید در رسانه ملی ما بازگو شود؟
سازمان دیدبان حقوق بشر نیز در گزارشی با ابراز نگرانی از دورنمای معاملهها با طالبان و دیگر گروههای شورشی پنج نگرانی اصلی را ذکر میکند: حملات علیه زنان در عرصه سیاسی، خشونت علیه زنان، کودکهمسری و ازدواج اجباری، عدم دسترسی به دستگاه قضا و عدالت، و عدم دسترسی به تعلیمات ثانویه. در عین حال به نظر میرسد برخی جریانها در ایران، به جای اینکه نگران وضعیت مردم افغانستان باشند جشن خروج نیروهای ائتلاف برایشان با اهمیتتر است که البته این امر ناشی از قرابت تفکرات آنها با رویکرد طالبان و طالبانیسم دارد. مردم ما اما سالهاست که به این تفکرات یک نه بزرگ گفتهاند و اکنون هم انتظار میرود با صدایی بلندتر و با اقداماتی عملیتر به نفی تفکرات جزمی و تبعیضی بپردازند.